Ksylitol cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród osób, które chcą zacząć zdrowiej się odżywiać. Jest to naturalny słodzik, który z powodzeniem może zastąpić cukier biały w Twojej codziennej diecie. Dlaczego? Jakie ma zastosowanie? Sprawdź!
Ksylitol - co to jest?
Ksylitol to jeden z najpopularniejszych słodzików pochodzenia naturalnego. Potocznie nazywany jest cukrem brzozowym i nie bez powodu - tradycyjnie pozyskiwany był z syropu tłoczonego z drewna lub kory brzozy. Choć swoim wyglądem i smakiem do złudzenia przypomina biały cukier, to z chemicznego punktu widzenia należy do grupy związków organicznych. Na pytanie pod tytułem - ksylitol co to jest, można więc z powodzeniem określić, że jest to pięciowęglowy alkohol hydroksylowy (poliol), czyli alkohol cukrowy składający się z jednej cząsteczki cukru i cząsteczki alkoholu.
Ksylitol po raz pierwszy pojawił się na naszych stołach już pod koniec XIX wieku za sprawą grupy niemieckich i francuskich naukowców. Jednak to podczas II wojny światowej w pełni doceniono jego ogromny potencjał - zwłaszcza w Anglii i Finlandii. Biały cukier nie był wtedy powszechnie dostępny, a cukier brzozowy stanowił dla niego znakomitą alternatywę.
Ksylitol dostępny jest w formie niewielkich kryształków, a więc można bardzo łatwo go pomylić z cukrem białym. Co ważne, jest niemalże równie słodki w smaku, dlatego też można śmiało korzystać z niego w podobnych proporcjach.
Na rynku obecne są dwa rodzaje ksylitolu: fiński i chiński. Za zdecydowanie zdrowszy uznaje się ten pochodzący z północy Europy, ponieważ produkuje się go z kory brzozowej tradycyjnymi metodami. Bardzo istotne jest to, że w czasie całego procesu nie stosuje się ani kwasów, ani grzybów, których zadaniem jest wydobycie polisacharydów (ksylanów) podczas obróbki brzozy. Na próżno w nim szukać również śladów produktów modyfikowanych genetycznie. Nie bez znaczenia pozostaje również to, że fińscy producenci ksylitolu stawiają na ekologiczne rozwiązania i zrównoważony rozwój, co działa z korzyścią dla środowiska naturalnego. Proces wytwarzania cukru brzozowego jest dość kosztowny i pracochłonny, jednak wszystko po to, aby uzyskać najwyższą jakość w pełni naturalnego słodzika.
Na sklepowych półkach możesz znaleźć również ksylitol chiński. Pozyskuje się go nie z kory brzozowej, a z kolb kukurydzy - najczęściej modyfikowanej genetycznie. Niezbędna jest tutaj ingerencja różnych rodzajów grzybów i zastosowanie specyficznej metody obróbki surowca, tzw. kwasowej hydrolizy biomasy. Jest to proces tańszy, ale zdecydowanie nie można nazwać go ekologicznym czy bezpiecznym dla środowiska.
Jeśli szukasz ksylitolu w składzie innych produktów spożywczych, znajdziesz go na etykiecie pod symbolem E967.
Właściwości ksylitolu – dlaczego warto go stosować?
Czy cukier brzozowy warto mieć w swojej kuchni? Zdecydowanie tak! Ksylitol właściwości posiada zdecydowanie prozdrowotne, i co ważne, może z powodzeniem zastąpić tradycyjny cukier w wielu potrawach.
Jak już wspomnieliśmy, jest to słodzik zaliczany do grupy polioli. To węglowodany, których cechą charakterystyczną jest wolniejsze wchłanianie w przewodzie pokarmowym. Ich metabolizm funkcjonuje niezależnie od obecności insuliny. Efekt? Ksylitol wyróżnia się niskim indeksem glikemicznym, co znacznie zmniejsza ryzyko nagłych wyrzutów insuliny do krwi. Dzięki temu osoby chorujące na cukrzycę czy też insulinooporność mogą go bezpiecznie spożywać - oczywiście w rozsądnych ilościach.
Co więcej - ksylitol jest znacznie mniej kaloryczny niż tradycyjny, biały cukier - nawet aż o 40%. Z tego względu jest znakomitą alternatywą dla osób, które chcą zredukować kaloryczność swoich posiłków, a więc zrzucić zbędne kilogramy i zadbać o swoją sylwetkę. Mimo że zawiera mniejszą ilość kcal, ksylitol wciąż jest niezwykle słodki, dlatego można stosować go np. do słodzenia ciepłych napojów czy jako składnik do deserów.
Cukier brzozowy ponadto nie fermentuje w przewodzie pokarmowym, a dopiero na odcinku jelita grubego, dlatego też nie jest rozkładany w jamie ustnej na kwasy, które stanowią zagrożenie dla szkliwa zębów. Ponadto jego spożywanie pozytywnie wpływa na zmniejszenie objawów towarzyszących próchnicy zębów. Posiada on właściwości, które pozwalają na przywrócenie prawidłowej kwasowości śliny, która w ten sposób tworzy tarczę ochronną dla naszych zębów.
Co ważne, ksylitol także hamuje rozwój bakterii namnażających się w jamie ustnej, ale nie tylko. Reguluje funkcjonowanie gospodarki kwasowo-zasadowej w organizmie, dlatego też może zmniejszać ryzyko rozwoju infekcji zarówno bakteryjnych, jak i grzybiczych. Nie bez powodu często stanowi składnik gum do żucia czy past do zębów - jego właściwości bakteriobójcze i przeciwdziałające rozwojowi drożdżycy pochodzące prosto z natury doceniane są przez wielu producentów.
Sernik i inne desery z ksylitolem – przepisy i inspiracje
Zastosowanie cukru brzozowego w kuchni jest bardzo szerokie. Wszystko za sprawą tego, że w przeciwieństwie do innych słodzików (naturalnych lub sztucznych) nie traci swoich właściwości zarówno w niskiej, jak i wysokiej temperaturze. Efekt? Można z powodzeniem stosować go jako zamiennik dla tradycyjnego cukru do słodkich wypieków!
Sernik z ksylitolem to znakomita propozycja dla diabetyków, jak również osób na diecie odchudzającej. Do jego przygotowania możesz wykorzystać swój sprawdzony przepis lub zainspirować się innymi propozycjami - np. sernikiem na zimno czy też sernikiem pistacjowym, który jest jednym z największych hitów kulinarnych mediów społecznościowych. Wystarczy, że cukier w przepisie zamienisz na ksylitol - nie musisz nawet zmieniać proporcji.
Pamiętaj jednak o tym, aby nie dodawać ksylitolu do wypieków drożdżowych. Powód? Przyczynia się on do zahamowania “pracy” zaczynu drożdżowego, przez co ciasto nie wyrasta.
Co ważne, ciasto z ksylitolem to nie jedyny sposób na wykorzystanie jego ogromnego potencjału w kuchni. Możesz z jego udziałem przygotować np. fit ciasteczka owsiane, klasyczne muffinki, a nawet tort urodzinowy! Równie znakomicie sprawdza się do zimnych deserów, np. budyniu, galaretki czy kremu a’la krem brulee. Do mini serniczków na zimno będzie przysłowiowym strzałem w dziesiątkę!
Ksylitol poleca się również do domowych przetworów! Dżem z ksylitolem w różnych odsłonach, np. truskawkowy, brzoskwiniowy czy malinowy będzie smakował wyśmienicie, a przy tym pomoże Ci obniżyć kaloryczność posiłku. Dodawaj go również do powideł śliwkowych, który przełamie ich naturalną kwasowość, a nawet sosów warzywnych czy domowego keczupu.
Słodycze z ksylitolem – czy są zdrowsze?
Czy warto postawić na słodycze z ksylitolem jako zdrową alternatywę dla tradycyjnych słodkich przekąsek z cukrem białym w roli głównej? Tak. Zastąpienie sacharozy poliolami, do których zaliczany jest cukier brzozowy, może mieć bardzo pozytywny wpływ na kondycję naszego organizmu. Jest to szczególnie ważne, gdy w grę wchodzi zdrowie dzieci, cukrzyków czy też osób starszych.
Jak już wspomnieliśmy, ksylitol wyróżnia się niższą kalorycznością niż cukier biały, a do tego ma znacznie niższy indeks glikemiczny. Do tego nie fermentuje, a więc nie zwiększa ryzyka rozwoju próchnicy. Ponadto neutralizuje szkodliwą działalność kwasów. Słodycze z ksylitolem to bardzo dobry zamiennik, jednak nie oznacza to, że można je spożywać bez ograniczeń. Należy zachować zdrowy rozsądek.
Ksylitol – zastosowanie w zdrowym stylu życia
Cukier brzozowy zastosowanie ma bardzo szerokie. Z jego pomocą można niemal całkowicie wyeliminować z codziennej diety tradycyjny cukier, a co za tym idzie, jego szkodliwy wpływ na organizm. Do tego niska kaloryczność czy brak ryzyka nagłych wyrzutów insuliny do krwi sprawiają, że świetnie sprawdza się nie tylko u osób na diecie redukcyjnej czy diabetyków, ale również u tych, którzy chcą zacząć zwracać znacznie większą uwagę na komponowanie zdrowego jadłospisu.
Ksylitol - zastosowanie pozwala na eksperymentowanie w kuchni, jednak wprowadzaj go do swojej diety stopniowo i nie przesadzaj z jego ilością. Może to skutkować dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, takimi jak np. wzdęcia. Zacznij od małych porcji ksylitolu, z czasem je zwiększając.
