Czy ksylitol jest zdrowy?

Ksylitol to naturalny słodzik, który coraz częściej stosowany jest jako alternatywa dla sacharozy. Czy warto po niego sięgnąć? Jak wpływa na organizm? Sprawdź!

Czym jest ksylitol?

Ksylitol, znany również jako cukier brzozowy, to organiczny związek chemiczny zaliczany do grupy alkoholi cukrowych (polioli). Z wyglądu do złudzenia przypomina cukier biały - przybiera postać białych kryształków i jest równie słodki.

Czym jest ksylitol? To naturalny słodzik, który tradycyjnie pozyskiwany jest z kory brzozy - stąd też jego potoczna nazwa. Obecnie jednak do jego produkcji wykorzystuje się również inne surowce - głównie kukurydzę - z uwagi na zwiększenie efektywności tego procesu, który jest nieco mniej skomplikowany.

Za odkrycie ksylitolu odpowiadają francuscy i niemieccy badacze, którzy po raz pierwszy pozyskali go pod koniec XIX wieku. Jego popularność wzrosła jednak kilkadziesiąt lat później, w czasie II wojny światowej. Wtedy to szukano alternatywy dla białego cukru, który był bardzo trudno dostępny. 

Czy ksylitol jest zdrowy? Traktowany jest jako zdrowy zamiennik z wielu powodów. Jednym z nich jest o połowę niższa wartość energetyczna - ok. 240 kcal w 100 gramach, podczas gdy cukier biały ma ok. 410 kcal/100g. Jest to zatem bardzo dobry sposób na zmniejszenie kaloryczności posiłków, co jest szczególnie ważne dla osób pragnących zrzucić zbędne kilogramy, ale nie tylko. Co ciekawe, pomimo tego ksylitol jest równie słodki jak sacharoza, a wiele osób uważa, że nawet słodszy, co może wynikać z jego budowy cząsteczkowej wpływającej na aktywność receptorów znajdujących się na języku.

Ponadto cukier brzozowy ma bardzo niski indeks glikemiczny, który wynosi 7-8, w zależności od produktu. W porównaniu do tradycyjnego cukru (IG 70) jest to aż 10-krotnie niższy wskaźnik. Efekt? Jego spożywanie pozwala znacząco zmniejszyć ryzyko nagłych wyrzutów insuliny do krwi.

Ksylitol nie bez powodu znajduje zastosowanie w branży spożywczej. Stosowany jest jako niskokaloryczny słodzik i często wchodzi w skład ciastek, słodyczy, deserów, a nawet napojów. Ponadto jego właściwości pozwalają na wykorzystywanie go w roli środka zagęszczającego, jak również pochłaniającego wilgoć. Działa również jak emulgator i stabilizator, a na etykietach szukaj go pod symbolem E967.

Co więcej, ksylitol wykazuje również właściwości antybakteryjne i przeciwpróchnicze, dlatego stosuje się go do produkcji m.in. gum do żucia czy też past do zębów.

Ksylitol a cukrzyca - co warto wiedzieć?

Czy ksylitol jest zdrowy dla cukrzyków? Tak - stanowi bardzo dobry zamiennik tradycyjnego cukru dla osób nie tylko chorujących na cukrzycę, ale również insulinooporność. Smakują tak samo, jednak jego indeks glikemiczny jest zdecydowanie niższy i wynosi zaledwie 7-8. Zatem czy ksylitol podnosi cukier? Tak, jednak jego poziom rośnie powoli, Jego spożywanie przyczynia się zatem do obniżenia ryzyka nagłego wzrostu poziomu cukru we krwi.

Nie bez znaczenia jest również to, że słodzik ten jest metabolizowany niezależnie od insuliny - bezpośrednio w wątrobie lub w jelicie grubym z udziałem fermentacji bakteryjnej. To bardzo istotne z punktu widzenia cukrzyków, u których utrzymanie poziomu cukru we krwi zapobiega wielu dolegliwościom.

Ksylitol, a cukrzyca - jego kaloryczność również działa na korzyść diabetyków. Utrzymanie prawidłowej masy ciała może przyczynić się m.in. do spowolnienia rozwoju cukrzycy typu 2, a także zmniejszyć ryzyko powikłań. W 100 gramach ksylitolu znajdziesz 240 kcal, dzięki czemu będzie dobrym słodzikiem np. do napojów, deserów czy słodkich wypieków. 

Czy ksylitol jest zdrowy? Tak, o ile jest spożywany w rozsądnych ilościach. Jego nadmierna ilość może działać podrażniająco na jelita i żołądek, powodując problemy gastryczne. Wprowadzaj go do diety stopniowo, powoli zwiększając dzienną dawkę. 

Ksylitol – zalety i przeciwwskazania

Biorąc pod lupę ksylitol - wady i zalety - to tych pierwszych ma zdecydowanie więcej. Wspomnieliśmy już o niskiej kaloryczności i niskim indeksie glikemicznym. 

Warto również zaznaczyć jego rolę w przeciwdziałaniu próchnicy zębów. Z uwagi na to, że nie jest metabolizowany w jamie ustnej, a dopiero w jelicie grubym, nie wytwarzają się w niej kwasy szkodliwe dla szkliwa zębów. Do tego przyczynia się do przywrócenia prawidłowej kwasowości śliny, dzięki czemu działa ona jak naturalna tarcza ochronna dla Twojego uzębienia. Ponadto ksylitol ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe, dlatego hamuje rozwój bakterii i drożdżaków.

Ksylitol zalety ma również ogromne w kontekście mineralizacji kości. Jego spożywanie zwiększa przyswajalność wapnia, które odgrywa w tym procesie kluczową rolę. Można zatem potraktować go jako wsparcie w profilaktyce i leczeniu np. osteoporozy. Warto podawać go również dzieciom w wieku szkolnym, u których układ kostny wciąż się rozwija.

Czy ksylitol jest szkodliwy? Według amerykańskiego Urzędu ds. Żywności i Leków (FDA) w żaden sposób nie jest on toksyczny. WHO natomiast podaje, że nie ma górnej, bezpiecznej granicy w jego dziennym spożyciu.

Nie oznacza to jednak, że możesz go jeść bez ograniczeń. Ksylitol skutki uboczne to przede wszystkim dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Do najczęstszych można zaliczyć m.in. gazy, rozwolnienie czy też skurcze. Co ważne, mają one charakter tymczasowy, a organizm z czasem przyzwyczaja się i wytwarza na niego tolerancję. Ksylitol wprowadzaj stopniowo do swojej diety. 

Ksylitol - przeciwwskazania do jego spożycia występują niezwykle rzadko. 

Czy ksylitol jest zdrowy dla dzieci?

Czy ksylitol jest zdrowy dla maluchów? Warto wiedzieć, że najwcześniej można zacząć po podawać po ukończeniu 3. roku życia. Wprowadzaj go stopniowo - mały organizm musi przyzwyczaić się do zwiększenia produkcji enzymu trawiennego. Za bezpieczną ilość ksylitolu dla dzieci przyjmuje się 3 łyżeczki dziennie.

Słodzik ten działa przeciwpróchniczo, przeciwgrzybiczo czy też przeciwzapalnie, co ma pozytywny wpływ na prawidłowy rozwój dzieci. Ponadto jest niskokaloryczny, dlatego przyczynia się do utrzymania prawidłowej masy ciała. W nadmiarze może jednak działać drażniąco na układ trawienny.